Zakup projektu. Czym się kierować?

Każdy, kto planuje budowę domu, ma w głowie pewien jego obraz. Wiemy mniej więcej, ile chcemy mieć pokoi kuchnia ma być zamknięta otwarta, marzymy (lub nie) o kominku, wielkiej garderobie, poręcznej spiżarni czy osobnym, zacisznym gabinecie do pracy. Kiedy już dokonamy wyboru pod względem wytycznych i ograniczeń wynikających ze specyfiki działki czy warunków zabudowy, trzeba doprecyzować, jaki ostatecznie ma być nasz wymarzony dom. W tym celu warto przeanalizować kilka podstawowych zagadnień.

• posiadana działka – jaka jest minimalna szerokość działki, a w związku z tym, jaki budynek możemy wybudować przy zachowaniu minimalnych odległości od jej granicy. Jaki jest grunt na naszym terenie, w związku z czym czy opłacalne jest budowanie piwnicy (jeśli takową planujemy), orientacja działki (dla obszaru z wjazdem od południa warto wybrać dom o tak zaplanowanej funkcjonalności, by optymalnie wykorzystać nasłonecznienie i np. z salonem od strony frontowej). Czy do działki doprowadzona jest sieć gazowa (jeśli nie, trzeba rozważyć inny rodzaj ogrzewania: paliwo stałe, pompa ciepła itp.) oraz czy jest kanalizacja (jej brak oznacza potrzebę budowy szamba).
• metraż domu- zależny od liczby domowników. Jeśli w perspektywie dzieci się wyprowadzą, na starszych wiekowo rodziców może spaść obowiązek sprzątania, utrzymania, konserwacji i remontu budynku oraz dbania o teren wokół domu),
• potrzeby rodziny (liczba domowników, ich wiek, tryb życia rodziny, specyfika pracy). Jeśli dużo czasu spędzamy wspólnie, warto pomyśleć o dużym salonie i może otwartej na niego kuchni. Takie miejsce może stanowić serce domu, gdzie domownicy z przyjemnością będą spędzali czas w swoim gronie. Wówczas można zaplanować mniejsze sypialnie, służące właściwie tylko do wypoczynku. Jeśli natomiast domownicy spędzają czas raczej w swoich pokojach, warto zaprojektować je większe, może z własną łazienką. Osoby pracujące w domu powinny pomyśleć o wydzieleniu własnego gabinetu, a prowadzące działalność usługową (gabinet lekarski, kosmetyczny, fryzjerski czy gabinet masażu itp.) o wyodrębnieniu tej części, być może z zaplanowanym niezależnym wejściem. Osoby, które dużo gotują na pewno ucieszą się z dużej, funkcjonalnej kuchni, wyposażonej może w wyspę kuchenną. Przyda się także podręczna spiżarnia. Może warto pomyśleć o domowej siłowni bibliotece? Z drugiej strony jednak, nie warto inwestować w osobny pokój gościnny, jeśli goście odwiedzają nas sporadycznie.
• układ funkcjonalny (dom parterowy, wygodniejszy dla seniorów dom z użytkowym poddaszem, wymagający mniejszej powierzchniowo działki, ale trzeba wchodzić po schodach oraz pomieszczenia na poddaszu są najczęściej ze skosami – nie jest to wygodne dla wysokich osób). Dom z użytkowym poddaszem lub dwukondygnacyjny wybiorą raczej osoby, którym zależy na wyraźnym oddzieleniu strefy dziennej (salon z kuchnią i łazienką zlokalizowany na parterze) od strefy prywatnej na poddaszu czy drugim piętrze (sprawdź projekty domów piętrowych).
• bryła prosta lub rozłożysta. Im prostsza bryła i dach, tym dom jest tańszy w budowie. Zastosowanie powszechnie dostępnych, standardowych rozwiązań zoptymalizuje koszty. Np. duże przeszklenia są efektowne, ale wielkie okna o specyficznych kształtach czy wymiarach, często robione na zamówienie, mogą kosztować kilkakrotnie więcej. Dach dwuspadowy jest zdecydowanie łatwiejszy do wykonania, a co za tym idzie – po prostu tańszy.
• możliwości finansowe. Przy planowaniu budżetu budowy dobrze jest wykonać kosztorys inwestorski, w którym dosyć precyzyjnie można określić czekające nas wydatki. Wielu inwestorów nie oszacowuje niestety nakładów finansowych i zdarza się, że kolejny etap budowy przeciąga się w czasie bądź lub zostaje wykonany możliwie najtaniej. Dobrze więc racjonalnie rozłożyć koszty na cały etap budowy, pamiętając także o zagospodarowaniu terenu – ogrodzeniu, ogrodzie itp. Mało kto chce mieszkać w domu, który jest w ciągłej budowie i poszczególne prace wykonywane są w zależności od napływu kolejnych środków. Warto również pamiętać, że każdy dom wymaga konserwacji i raz na jakiś czas remontu, co wiąże się z kosztami.
• zastosowanie zbyt wielu technologii i rozwiązań. Zdarza się, że inwestorzy stosują kilka technologii na raz i to zupełnie niepotrzebnie. W pogoni za potencjalnymi zyskami łatwo można wpaść w pułapkę przeinwestowania a nakłady nie zwrócą się w racjonalnym okresie czasu.
• standard energetyczny domu. Obecnie obowiązujące przepisy skłaniają inwestora do budowy domu o dobrych parametrach energetycznych. Jest jednak spora rzesza osób, które chcą zainwestować w dom energooszczędny lub pasywny po to, by płacić niskie rachunki za ogrzewanie w trakcie mieszkania. Trzeba się więc zastanowić, by wydać nieco więcej (ok6% na dom energooszczędny i 25% na dom pasywny) na etapie budowy i potem mieszkać taniej jednak wybrać budynek o standardowym zapotrzebowaniu na energię.
• standard wykończenia domu.

Projekt gotowy czy indywidualny

Dlaczego projekt katalogowy? Za i przeciw.

• ogromny wybór projektów typowych na rynku – z jednej strony to dobrze. Z drugiej strony mimo tak wielu propozycji, rzadko udaje się znaleźć dom idealny,
• niewielki koszt zakupu dokumentacji projektowej (od około 2000 zł)
• dodatkowo doliczyć trzeba koszt adaptacji,
• niewielkie koszty dodatkowe w przypadku wprowadzania niewielkich zmian,
• rozległe zmiany są kosztowne, mogą też zaburzyć funkcję i niekorzystnie wpłynąć na bryłę budynku,
• dla osób szukających raczej typowych rozwiązań, zwłaszcza pod względem funkcjonalności,
• konieczność kompromisu pomiędzy oczekiwaniem, a tym, co oferuje gotowy projekt,
• widoczne wizualizacje bryły budynku,
• dzięki wizualizacjom wnętrz możliwość obejrzenia domu „od środka”,
• możliwość uzyskania opinii i informacji od innych budujących,
• możliwość obejrzenia już wybudowanych domów,
• możliwość zakupu projektu bez wychodzenia z domu,
• duża możliwość modyfikacji i zmiany w wyglądzie zewnętrznym sprawia, że z projektu typowego można zrobić niepowtarzalny i wyjątkowy budynek,
• możliwość wyboru projektu małych domów,
• możliwość zakupu projektu garażu.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze projektu domu z katalogu:

• czy odpowiada nam funkcjonalność domu,
• czy wielkość i ustawność pomieszczeń są dobre,
• czy w projekcie są pomieszczenia pomocnicze (spiżarnia, kotłownia itp.),
• jaka jest konstrukcja domu – im bardziej skomplikowana, tym droższa w realizacji i droższe będą ewentualne zmiany,

A może dom „szyty na miarę”? Za i przeciw.

• znacznie wyższa cena projektu (100-150 zł netto za m2 projektowanej powierzchni użytkowej), co przy budynku o metrażu 100 m2 daje kwotę 10-15 tys. zł netto.
• dłuższy czas realizacji projektu, zależny bardzo od ustaleń między inwestorem a architektem. Sama faza projektowania nie trwa długo, najwięcej czasu zabiera ustalenie szczegółowej koncepcji domu,
• możliwość wyboru architekta, którego styl projektowania nam odpowiada, który nie tylko przerzuci na papier nasze pomysły, ale również doradzi dobre rozwiązania i odwiedzie nas od zupełnie nietrafionych pomysłów,
• projekt szyty na miarę, dostosowany dokładnie do potrzeb pod względem funkcjonalnym, wizualnym,
• dowolność w wyborze materiałów budowlanych, rozwiązań konstrukcyjnych, sposobu ogrzewania itp.,
• dla osób szukających niestandardowych rozwiązań (sauna, siłownia w piwnicy, basen, studio nagrań, lokal usługowy gabinet w budynku),
• dla właścicieli „trudnych”, nietypowych działek – narożnych, projekty domów na wąską działkę, z niekorzystną orientacją względem stron świata, z kłopotliwym sąsiedztwem, na specyficznych gruntach (ochrona konserwatora zabytków, szkodach górniczych itp.).

Co warto wiedzieć przy zleceniu projektu indywidualnego.

• czy wybrany architekt ma odpowiednie doświadczenie i czy jego styl projektowania jest nam bliski,
• ważna jest umiejętność słuchania i współpracowania z architektem, bo tylko wtedy można zaprojektować wygodny, przemyślany dom, który długie lata będzie nas cieszył,
• architekt z doświadczeniem na pewno nie przeniesie bezkrytycznie pomysłu inwestora na papier, co pozwoli uniknąć zaprojektowania koszmarku budowlanego za niemałe pieniądze.

Adaptacja projektu.

• czy jest obowiązkowa?

Tak – jest to obowiązkowy zakres pracy nad projektem.

• kto to robi?

Adaptację przeprowadza się u wybranego architekta adaptującego, najlepiej ze swojej okolicy. Kontakty do takich osób często znajdują się w lokalnych urzędach miasta czy gminy.

• na czym polega?

W ramach adaptacji przeprowadza się następujące czynności:

- projekt zagospodarowania działki (naniesienie budynku na mapę działki, ustalenie wjazdów, przyłączy, ewentualnie szamba czy oczyszczalni przydomowej),

- adaptacja do warunków lokalnych charakterystyki energetycznej i analizy wykorzystania źródeł energii odnawialnych

- dostosowanie projektu do warunków lokalnych (np. adaptacja fundamentów do gruntu, dostosowanie budynku do stref: wiatrowej, śniegowej itp.),

- ewentualne wprowadzenie zmian (na życzenie inwestora).

• ile kosztuje?

Ceny adaptacji mogą różnić się w zależności od rejonu Polski oraz zakresu – czy projekt był adaptowany tylko w obowiązkowym zakresie, bądź też czy architekt wprowadził zmiany. Bardzo ogólnie można przyjąć, że są to koszty pomiędzy 1500-3000 zł za dostosowanie do warunków lokalnych (bez zmian). Wprowadzanie zmian w projekcie jest płatne dodatkowo.

Czy w projekcie katalogowym można wprowadzać zmiany?

Tak – można. Zmiany w projekcie gotowym są możliwe do wprowadzenia na dwa sposoby:

1. na podstawie wydanej przez autora projektu (biuro architektoniczne) bezpłatnej zgody na zmiany (można je wprowadzić u lokalnego architekta na etapie adaptacji projektu do warunków lokalnych),
2. w biurze architektonicznym, które jest autorem projektu (wprowadzenie zmian jest odpłatne, wyceniane indywidualnie w kontekście konkretnego projektu).